Çocuğunuz Nöbet Geçiriyorsa Dikkat!
Ailelerin sıklıkla epilepsi ile karıştırdıkları çocuklarda yüksek ateşli nöbetler 1 ay ile 5 yaş arasında görülür. 5 yaşından sonra görülmeyen ateşli nöbetler sıklıkla enfeksiyondan kaynaklanabilir. Epilepsi ise nedeni henüz bilinmemekle birlikte yüzde 60-65 civarında tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavi edilemeyen dirençli epilepsi tedavisinde cerrahi yöntemlerin yanı sıra ketojenik diyet ve epilepsi pilleri de önemli bir yer tutmaktadır. Nöbet geçiren çocukların aileleri ve yakınlarının yapılan müdahale konusunda bilinçli olması da büyük önem taşımaktadır. Memorial Bahçelievler Hastanesi Çocuk Nörolojisi Bölümü’nden Uz. Dr. Selvinaz Edizer, nöbet geçiren çocuklara yapılması gereken müdahaleler hakkında bilgi verdi.
Ateşli nöbetler genellikle genetiktir.
Ateşli nöbetler, çocuğun ateşe karşı direncinin düşük olmasıyla ilişkilidir ve genellikle altta yatan bir aile öyküsü vardır. Bunlara özel bir tedavi ve takip yoktur ancak sık tekrarladığında ve ailesel nedenler söz konusu olduğunda EEG ile kontrol edilmesi veya ilaç tedavisine başlanması gerekebilir.
Epilepsi çocukluk çağının %1-5’inde görülen bir hastalıktır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik, metabolik ve gelişimsel süreçlerle ilgili birçok neden olabilir. Yetişkin beyninin zamanı gelene kadar, çocuğun beyni, çoğu epileptik nöbet olarak görülen bazı olağandışı elektrik dalgalanmaları yaşayabilir. Epilepsi tedavisi gerektirebilir. Her zaman ateşli bir durumda değildir, ancak ateşi de tetikleyebilir. Epilepsinin yüzde 60-65’i tedavi edilebilir. Bunların yaklaşık yüzde 50-60’ını çocukluk çağı iyi huylu epilepsileri oluşturur. Kalan yüzde 20-25’lik küme ise dirençli epilepsiyi oluşturuyor.
Dirençli epilepside ilaç dışı tedaviler dikkat çekiyor
Epilepsi hastalarının yüzde 25’i epilepsi ilaçlarına dirençlidir. İki veya daha fazla antiepileptik ilaca rağmen nöbetleri devam eden hastalara dirençli epilepsi denir. Bu hastalarda artık ek bir ilaçtan fayda görme oranı %1-5 arasında değişmektedir. Bu nedenle bu hastalarda ilaç dışı tedaviler önerilmektedir. Bu tedaviler hastanın uygunluğuna göre yapılır: epilepsi cerrahisi, ketojenik diyet tedavisi ve vagal sınır stimülasyonu adı verilen epilepsi pile tedavisi. Epilepsi ameliyatı; Hastanın epileptik aktivitesini başlatan odağın cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Uygun hastalarda başarılıdır. Ancak ameliyat sonrası komplikasyonları olan bir süreçtir.
Dirençli epilepsi hastalarında uygulanan ketojenik diyet medikal bir tedavi yöntemidir.
Ketojenik diyet tedavisi; Tamamen tıbbi bir tedavi diyetidir. Dirençli epilepsili kümede; Yüksek yağ, düşük protein ve karbonhidrat oranları şeklinde belirlenmiş menülerle uygulanan diyet şeklidir. Nöbet önleyici etkisi yüzde 45-66 arasında orta düzeyde rapor edildi ve bu oran uygun hasta gruplarında daha da artıyor. Uygulaması sıkıntı ve komplikasyon ölçüsü olan bir tedavi şeklidir. Ailenin hastanın uyumu ile takip edebilmesi çok değerlidir. Nöbet önleyici etkisinin yanı sıra şimdiye kadar mekanizması anlaşılamayan hareket kapasitesini bir ölçüde artırdığı ve algısal işlevleri de iyileştirdiği birçok hasta kümesinde gözlemlenmiştir.
Epilepsi yığını nöbetleri azaltır ve bazı hastalarda tamamen ortadan kaldırabilir.
Epilepsi kalp pili (vagal sinir stimülasyonu), uygun dirençli epilepsisi olan hastalarda, örneğin 2 veya daha fazla ilaç kullanmış ancak yine de nöbet geçiren çocuklarda değerlendirilebilir. Uygunluğa göre cerrahi işlem şeklinde pil tedavisi uygulanmaktadır. Pilin mantığı, hastanın uzun süren nöbetlerini durdurmak ve uzun dönemde hastanın nöbetlerini adeta bir ilaç gibi azaltmak, bazı hastalarda ise sonlandırmak için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bileğinde mıknatıs var, uzun elektrodu var. Uzun süreli nöbet geçiren ve yoğun bakımda uzun süre yatan çocuklarda mıknatısın boyuna değdirilmesi ile nöbet sonlandırılabilir.
Nöbet geçiren çocuğa bunları öğrenmeden müdahale etmeyin.
Nöbet sırasında gerçek anlamda müdahale edilmelidir. En değerli şey hava yolunu kontrol etmektir. Çocuk sert bir yüzeye yerleştirilmelidir. Sağa veya sola döndürülmelidir. Çünkü ağız içi salgı ve tükürük geri kaçmamalıdır. Ağzına hiçbir şey alınmamalı ve dili söylenmeye çalışılmamalıdır. Baş hafifçe geride tutulmalı ve yan pozisyonda takip edilmelidir. Nöbet 2-3 dakika sürer ve devam ederse 112 aranmalı ve hastaneye gitmek için hazırlık yapılmalıdır. Çocuk kesinlikle su altına alınmamalı veya üzerine su dökülmemelidir. Bilinçsiz yaklaşımlar çocuklarda görülen bu tabloyu kötüleştirebilir. Ebeveynlerin bu konuda bilgili olmaları ve doktorları ile iletişim halinde olmaları çok değerlidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
