Tülay TAŞKIN
Tüm Atık ve Çevre Yönetimi Derneği (TAYÇED) Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yayınladığı tebliğde yer alan atık taşıma lisansı alacak araçlarda istenen 10 yaştan büyük olmama şartının kaldırılmasını istiyor. 10 yaşını doldurmuş araçların kullanım ömrünü tamamlamadığı gibi yeni araç bulmak ve almanın zorlaştığı bu ortamda, üç yıllık süreçte 10 yaşını doldurmuş araçların değiştirilmesi halinde yaklaşık olarak 511 milyon 500 bin euro gibi bir maliyetin oluşacağına dikkat çekiliyor.
Taleplerini ilgili tebliğin revizyonundan önce Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve ilgili departmanları ziyaret ederek gündeme getirdiklerini fakat dikkate alınmadıklarını söyleyen TAYÇED’in Yönetim Kurulu Başkanı M. Galip Tekiner, 10 yılını geçmiş olsa bile ekonomik ve teknik ömrünü doldurmamış araçların kullanılmasının uygulamaya konulan tasarruf tedbirlerine de uygun olacağını söyledi.
Atık taşıma araçları tebliği hakkında bilgi veren Galip Tekiner, şu bilgileri paylaştı: “Bilindiği üzere “Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ” 20 Mart 2015 tarih ve 29301 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak uygulamaya alınmış ve zaman içinde 8 Temmuz 2019 ve 1 Ağustos 2021 tarihlerinde iki kez revizyon görmüştür. Tebliğ’in 14. maddesinde atık taşıma lisansı alacak firmaların araçlarında aranacak şartlar tanımlanmaktadır. İlgili maddenin “a” bendinde, lisans başvuru tarihinde araç yaşının 10 yaştan daha büyük olamayacağı belirtilmiştir.
Madde 14’te tanımlanan araç yaş sınırının yeniden düzenlenmesi için tebliğin ikinci revizyonundan önce 3 Haziran 2021 tarihinde bizzat derneğimiz tarafından Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve ilgili departmanlar ziyaret edilerek gündeme getirilmiş ve değerlendirme için resmi talepte bulunulmuştur. Derneğimizin dikkate alınmayan bu talebi ile tebliğ 1 Ağustos 2021’de revize edilmiş ve o tarihten itibaren günümüze kadar da aynı uygulama devam etmektedir. Konu yönetimimiz tarafından özellikle revizyon tarihinden itibaren gündemde tutularak, bakanlığımız ile iletişim kurularak, istişareler talep edilmiştir.”
“Araç fiyatları çok arttı, milli servete yazık”
Corona virüs pandemisi ve sonrasında ülke genelinde yaşanan ekonomik sıkıntılar, döviz kurunda yaşanan aşırı hareketlilik, araçların üretim ve tedarik zincirinin olumsuz etkilenmesi gibi nedenlerle araç fiyatlarında ciddi artışlar olduğuna dikkat çeken Galip Tekiner, sözlerini şöyle sürdürdü:“2021 yılında satış fiyatları 88.000-101.000 euro olan kamyon ve çekici fiyatları, günümüzde 145.000-175.000 euro aralığına kadar yükselmiştir.
Diğer taraftan, 10 yaşını doldurmuş araçların hali hazırda ömrünü tamamlamamış ve kullanılabilir nitelikte olduğu, bu araçların TÜVTÜRK araç muayenesi ve TSE kontrol süreçlerinden geçtiği bilinmektedir. Ayrıca, Almanya, Avusturya gibi atık yönetimi konusunda Avrupa’nın önde gelen ülkelerinde faaliyet gösteren firmalardan alınan bilgilerde, mevzuatlarında lisanslı atık taşıma araç yaşıyla ilgili bir kısıtlama olmadığı, ilgili muayenelerden geçen araçların kullanılabildiği görülmektedir.”
Araç muayene ve TSE kontrol süreçlerinden geçen lisanslı araçların bir müddet daha kullanılmasının, ülkemizin ithalat yükünü azaltacağına, ülke genelinde ve sektörde yaşanan ekonomik sıkıntılarla mücadele eden üye firmalar için önemli bir katkı sağlayacağına işaret eden Tekiner, “Bütün bunlara ilaveten tasarruf tedbirleri kapsamında hala ekonomik ve teknik ömrünü doldurmamış bu araçlar üretildikleri amaç doğrultusunda trafikte hizmet et.
“2033’e kadar 2 milyar euroluk yatırım gerekli”
TAYÇEDYönetim Kurulu Başkanı M.Galip Tekiner, araçların değişimi için 2033 yılına kadar 2 milyar euro değerinde yatırım gerektiğini belirterek, şunları söyledi: “2024 yılında 208, 2025 yılında 397 ve 2026 yılında 335 adet tehlikeli atık taşıma aracı, yine 2024 yılında 25, 2025 yılında 85 ve 2026 yılında 16 adet tıbbi atık taşıma aracının sektörümüzde yenilenmesi gerekmektedir.
Önümüzdeki 3 yılda toplam olarak 940 adet tehlikeli atık, 126 adet de tıbbi atık taşıma aracının değiştirilmesi gerekmektedir. Bu 3 yıllık süreçte bütün bu araçların değişimi için yaklaşık olarak 511 milyon 500 bin euro değerinde araçların değişim maliyeti bulunmakta olup, değişim yapılacak olan araçların ikinci el olarak değerlendirilmesi ile yaklaşık 1 milyon 500 bin euro kısmı karşılanacaktır. Kalan miktar olan 510 milyon euro yatırımcıya ek yük olarak gelecektir.”
2033 yılına kadar yaklaşık olarak 2 milyar euro değerinde bir yatırım gerektiğine işaret eden Tekiner, “Ülkemize ve sektöre kısa ve orta vadede getireceği yüksek yatırım maliyetleri, ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik süreç göz önünde tutularak lisans alacak araçlarda 10 yaş sınırının yeniden değerlendirilerek, kaldırılması gerekmektedir. Tebliğin “TSE uygunluk belgesi geçerli olduğu sürece lisansının yenilenmesi” şeklinde değiştirilmesi hususunda gereğinin yapılmasını bekliyoruz” dedi.
